Hieronder gaan we in op de zaken die van belang zijn voor bewoners van (sociale) huurwoningen bij de energietransitie.
Anders verwarmen
Om klimaatveranderingen tegen te gaan is gebruik van duurzame energie noodzakelijk.
De gevolgen voor de woonlasten zijn voor de meeste huurders heel belangrijk als het gaat om de overstap naar een andere manier van verwarmen.
Hoe wordt deze overstap ook betaalbaar?
In het klimaatakkoord is afgesproken dat het haalbaar en betaalbaar moet zijn en daarom woonlasten-neutraal. Dat wil zeggen dat woonlasten niet omhoog gaan door de overstap.
Hoe krijgt je dat als huurder voor elkaar?
Wij zetten de kosten en de baten van de overstap voor de huurder op een rij.
Woonlasten voor huurders
Woonlasten bestaan uit huur, servicekosten en energiekosten (voor warmte en elektriciteit).
Als de verhuurder ook de warmteleverancier is, zitten de energiekosten voor verwarming soms in de servicekosten. De kosten voor elektriciteit worden apart betaald aan de energieleverancier.
De hoogte van de huur wordt onder meer bepaald door de energiekwaliteit van de huurwoning. Voor huurwoningen onder de liberalisatiegrens (dat is de grens tussen huurwoningen in de sociale sector en vrije sector) bestaat er een puntensysteem, het Woning Waardering Stelsel (WWS). Hoe beter de energiekwaliteit, hoe meer WWS punten en hoe hoger de huur. Meestal gaat het om huurwoningen van wooncorporaties.
Hoe krijg je grip op jouw energiekosten?
Als je al ergens een woning huurt, wordt jouw energiegebruik bepaald door de energiekwaliteit van de woning en door jouw eigen gedrag, namelijk:
- Warmteverlies in de woning (door kwaliteit van isolatie en ventilatie)
- Rendement van de installatie (kwaliteit CV-ketel, leidingen, radiatoren, regelbaarheid, etc…)
- Jouw (stook)gedrag en gebruik van warm tapwater (warmte of aardgas)
- Jouw elektriciteitsgebruik
Aan de punten 3 en 4 kan je als bewoner zelf individueel iets doen door jouw gedrag aan te passen, maar punt 3 is moeilijk als het warmteverlies te hoog is (punt 1) of rendement te laag is (punt 2).
De punten 1 en 2 kunnen alleen door de verhuurder worden verbeterd.
Om hieraan iets te doen gaan de verhuurders hun woningen verduurzamen door anders te verwarmen en het warmteverlies te verlagen (isoleren). Het energiegebruik gaat dan omlaag en het comfort omhoog.
Als de verhuurder voor een duurzame vorm van verwarmen kiest zonder het warmteverlies te verlagen is dat onverstandig!
Verduurzaming van de huurwoning
Wat zijn de effecten van verduurzaming van een (sociale) huurwoning op de woonlasten? Het is van belang dat de lusten en de lasten eerlijk en duidelijk worden verdeeld tussen huurder en verhuurder.
De business case voor de verhuurder
De verhuurder zal de investeringen willen terugverdienen en daarom indien mogelijk doorberekenen in de huur, want anders gaat de verduurzaming niet door omdat het de verhuurder dan te veel kost.
De verhuurder krijgt vaak ook een bijdrage van de overheid voor verduurzaming (subsidie). Dit verlaagt de investeringskosten voor de verhuurder en de terugverdientijd en dan kan de huurverhoging beperkt blijven.
De business case voor de huurder
Wat verduurzaming betekent voor de woonlasten kun je zien door naar de verschillende bestanddelen te kijken:
Effect op de huurprijs:
Als de woning wordt verduurzaamd (d.w.z. minder energiegebruik, meer comfort) worden meer punten in het WWS toegekend aan de woning en stijgt de maximale huurprijs. De verhuurder hoeft echter niet de maximale huurprijs te vragen. Of de verhuurder die ook vraagt, kan per geval anders zijn.
Effect op de servicekosten:
In de servicekosten kunnen naast kosten voor warmtelevering, bijdragen berekend worden voor het gebruik en afschrijving van de installatie. Na verduurzaming gaan de servicekosten dalen door het lagere warmtegebruik, maar misschien stijgen door hogere installatiekosten (De Woonbond adviseert huurders echter om de kosten verbonden aan de installatie in de subsidiabele huur te laten opnemen).
Effect op de energiekosten:
Als je zelf de energiekosten betaald, wordt de energierekening lager. Maar misschien komen er wel vaste lasten voor de installatie bij (zoals vastrecht voor de afleverset bij aansluiting op het stadswarmtenet).
Woonlasten blijven gelijk (neutraal) als de optelsom van huur, servicekosten en energiekosten gelijk blijft.
Effect op huurtoeslag:
Het verhogen van de huur kan echter nog wel invloed hebben op een eventuele huurtoeslag, vooral bij het overschrijden van bepaalde huurgrenzen zoals de aftoppingsgrens of zelfs geheel vervallen bij het overschrijden van de liberaliseringsgrens. Voor zittende huurders is dat bij goede afspraken met de verhuurder beperkt te houden tot gelijkblijvende netto woonlasten. Dat zijn de totale woonlasten met aftrek van de huurtoeslag.
Overige kosten:
Als ook de gasaansluiting wordt verwijderd, zijn er ook kosten voor de overstap op elektrisch koken. Er moet rekening worden gehouden met de aanschaf van een elektrisch kooktoestel (keramisch of inductie) en daarvoor geschikte pannen.
Vergoedingen
Het is mogelijk om een vergoeding te ontvangen voor de huurverhoging als gevolg van woningverduurzaming. De huurder krijgt dan compensatie zodat de woonlasten neutraal blijven. Deze regeling is niet altijd van toepassing. De Woonbond heeft een duidelijk verhaal geschreven over de afspraken en het hulpmiddel bij het bepalen van een faire huurverhoging, de vergoedingentabel.
De stem van de huurder
Wie neemt het besluit over verduurzaming van huurwoningen? Hoe krijgt je als huurder invloed op wat er gebeurt bij een project voor verduurzaming van jouw woning? Over de mogelijke rol van de huurder daarbij hebben we een aparte pagina gemaakt.
